Sportmassage, Ideaal en praktijk, van sportmassage tot seksueel-getinte Tantrische massage, onderzoek, internationaal, kwaliteiten, Een verkenning van taboes in de grensgebieden van massage Sportmassage, zweedse massage, Massage , Sexualiteit, Ideaal en praktijk, van sportmassage tot seksueel-getinte Tantrische massage Drs. Kees Kaldenbach

Op deze pagina vinddt u de volledige tekst in HTML pagina's verdeeld in 2+6 hoofdstukken, zonder voetnoten.

Voor elk veld presenteer ik deze secties: Korte beschrijvingen, Best practices, Percepties, Schematische kaart.

Voor elk veld presenteer ik deze secties: Korte beschrijvingen, Best practices, Percepties, Schematische kaart. Verder de best practices en ervaringen door de masseur b), ervaringen door cliënten c) en tenslotte een grafisch model d). Hetgeen nu volgt is impressionistisch van aard, een eerste overzicht. Verwacht svp. geen samenhangende theorie.

1b Best Practices; het gezichtspunt van de masseur (m/v) in sportmassage en Zweedse massage.

Een sportmasseur wil gewoon straight een goede sportmassage geven. In de wereld van sportmasseurs is a-seksualiteit de norm en strikte terughoudendheid wat betreft het gebied van geslachtsdelen is vanzelfsprekend. De algemene richtlijn is dat de masseur (m/v) doelgericht een groot deel van het fysieke lichaam masseert maar zich in intentie en aanraking verre houdt van aanraking van geslachtsdeel en uit voorzichtigheid aanraking van binnenzijde van de bovenbenen en de liezen. Het gaat om de eerder genoemde functie van reparatie, de garagebeurt, niet om heerlijkheid, hoewel genot en heerlijkheid wel bijproducten mogen zijn ; in intentie en praktijk behoort de gehele massage neutraal en a-seksueel te zijn in de geest van de masseur (m/v).

Een goede reden voor a-seksualiteit is, dat de partijen (gever en ontvanger) ongelijk zijn in kennis en kunde over wat voor effect aanraking kan veroorzaken. De masseur (m/v) is professioneel, kent de kneepjes van het vak en alleen al vanwege die basisongelijkheid bestaat er de code om terughoudend te zijn, op een professionele manier afstand te bewaren.
Veel sportmasseurs willen de eigen reputatie brandschoon houden en elk risico uitsluiten van aantijgingen en beschuldigingen. Daarom vragen sommige sportmasseurs aan hun cliënten de onderbroek en soms ook de BH aan te houden tijdens lichaamsmassage. Een andere manier om de kuisheid te benadrukken is het planmatig schuiven en vouwen met lakens en handdoeken, een praktijk die in de USA tot een ware kunst is verheven. Als massage van de bilstreek uberhaupt al voorkomt in het door de cliënt gekozen massageplan, dan gebeurt dit soms over de onderbroek heen of maximaal op de naakte huid maar dan kuis en onzichtbaar voor de masseur m/v, want afgedekt onder een doek.

In de subcultuur van de sport heerst vaak een uitgesproken stoere hetero-cultuur van mannen (met name in de voetballerij en de wielerwereld). Daar is massage van de sportman door een mannelijke masseur van de naakte mannenbil zo logisch en uitdrukkelijk ge-de-seksualiseerd dat die handeling wel acceptabel is, en dus ingeburgerd.

Een problematisch gebied blijft de aanraking in de streek van de liezen en geslacht. Sportmasseurs moeten zich bij klachten soms om technische redenen met de lies bezig te houden. Soms is er ook pijn in of bij het geslachtsdeel zelf. En dan kan het lichaam “op automaat” met opwinding reageren, met een erektie, nat worden, etc.
Voor de man is erectie en erectievrees een bekend probleem en kan een massage voor de cliënt vergallen door op tafel meer bezig te zijn met angst en het gevaar dan in het hier en nu te blijven. Een stijve is te verwachten bij het aanraken van de huid en gebieden vlak bij het geslacht (buik, heupen, liezen, bilstreek). Een erectie die opkomt bij een man wordt zelfs in het vrijgevochten Nederland maar ook in andere landen ervaren als een ongemakkelijk probleem bij sportmassage en Zweedse massage.
Voor de vrouw is de ervaren problematiek en het mijnenveld meestal groter, en de gevarenzone strekt zich uit van de streek vanaf de borsten tot de buik, heupen, liezen en bilstreek. Vanaf de kindertijd is de lichamelijkheid van meisjes en vrouwen vaak een kwetsbaar gebied geworden, soms na pijnlijke ervaringen. Associatie: Kruidje-roer-mij-niet.

Het officieel aangehouden a-seksuele karakter van sportmassage heeft zijn prijs. Masseurs raken de naakte huid aan van mannen en vrouwen. In een aantal gevallen komt eros toch om de hoek kijken en zullen erotische gevoelens kunnen bovenkomen bij een van de partijen of tegelijk bij beide partijen.
Een aantal mannelijke en vrouwelijke sportmasseurs / Zweedse masseurs heeft het vak uiteindelijk opgegeven omdat er door sommige klanten bij herhaling wordt aangedrongen op aanraking van het geslachtsdeel - met name door mannen - zodat de massage een eenzijdige seksuele dienstverlening dreigt te worden door de masseur (m/v).
Anderzijds kan een vrouwelijke client tijdens het ontvangen van een reguliere sportmassage seksueel opgewonden raken en dat duidelijk uiten door geluiden en lichaamsbewegingen. Ook hier, bij deze opkomende opwinding op de massagetafel, opent zich een potentieel mijnenveld van opdracht, bestelling, intentie, vervoering en seksuele opwinding.
De algemeen aangehouden gedragscode in sportmassage en Zweedse massage is dat de masseur (m/v) niet mag ingaan op erotische wensen of gedrag van de client en ook dat eventueel uitdrukkelijk uitgesproken wensen van de cliënt niet gehonoreerd mogen worden. Per definitie worden er geen seksuele diensten verleend. Na afloop van de massage kan de masseur eventueel benoemen wat gebeurd is.

De omgekeerde wereld bestaat echter ook op de massagetafel. Er zijn masseurs en masseuses die een specifiek lichaam van een (sport)man aantrekkelijk vinden en met die al of niet beroemde sportman uit zichzelf wel erg spannende dingen willen doen. Een aantal mannen, sporters op bondsniveau en olympisch niveau, heeft mij gemeld dat tot hun verbazing officiële ingehuurde sportmasseuses (bij wedstrijden in het buitenland) in de privacy van de massagekamer uit eigen beweging overgingen tot een sportmassage die gevolgd door een erotische massage: inclusief aanraking van geslachtsdeel en het schenken van een ‘happy end’. Daar werd dan later door de mannen in kwestie bij een biertje aan de bar grijnzend en ook met verbazing over gesproken.

Een ander geval van een massage, uitgevoerd in een privé huis in Zuid-Afrika, in 2008, werd een masseuse die een vaste mannelijke klant masseerde, ongewild zo meegesleept door de vervoering van haar urenlange aanraking op het lijf van deze man, dat zij ten slotte overging tot het kussen en daarna het geslacht van de man in de mond nam. Kort daarop sloeg de schaamte en het schuldgevoel hevig toe. In Engeland bestelde een andere mannelijke klant een lichaamsmassage bij een schoonheidssalon en kreeg onverwacht een blowjob terwijl hij alleen een lichaamsmassage besteld had.
In een spa in een vijfsterrenhotel in Kaapstad vertelde een masseuse dit aan de auteur: Van alle massageklanten zijn acht op de tien netjes. Twee van de tien, veelal uit het Midden-Oosten gedragen zich vervelend, en bepotelen de masseuse. Die kiest er meestal voor eerst een waarschuwing te geven en anders weg te lopen. Aan de balie wordt meestal op het oog een inschatting gemaakt. Een potentieel vervelende klant krijgt direct een wat oudere en wat minder aantrekkelijke masseuse!

Rechts: Fig. 8. Handen in vol contact met de rug van de cliënt. In sportmassage Zweedse en medische massage vormen handen de extensie van het verstand; in holistische massage zijn handen echter extensies van het hart. Foto door Jeroen Leclercq.

Voor de meeste mensen die in Nederland een massage gaan halen, zijn sportmassage en Zweedse massage de populairste huis-tuin-en-keukenvariant. Gewoon, omdat het normaal gevonden wordt, en veelal geaccepteerd door de sociale omgeving. Verreweg de meeste vrouwen en mannen beleven deze massages op een neutrale manier.
Echter.
De ontvanger is naakt of bijna naakt en wordt langdurig aangeraakt. Dat kan een situatie zijn waarin de cliënt zich kwetsbaar voelt. Of daarentegen seksueel geprikkeld wordt, want de seksuele respons-curve van een gezonde doorsnee man is bij een prikkeling vaak snel, ongecompliceerd, primair en primitief. In de vorm van een cartoon is de werking van de doorsnee man te vergelijken met een elektrische tuimelschakelaar met een neer-positie en op-positie. Associaties: Man de jager. All men are pigs, zo heet het.

Het vrijkomen van feel-good hormonen zal bij sportmassage gering gebeuren en bij Zweedse massage wellicht iets meer.
Een meerderheid van heteromannen zal er op de massagetafel geen grote problemen mee hebben als een aantrekkelijke masseuse buiten de initiële bestelling van sportmassage of Zweedse massage om wat meer seksueel gerichte handelingen verricht aan het einde van de massagesessie. Vanuit de masseuse gedacht is dat misschien ook wel goed voor haar klantenbinding en toekomstige omzet.

De vrouw is daarentegen qua gevoelsleven en in beleving van haar lichaam en wils-leven meestal veel gecompliceerder en zij wordt meestal langzamer seksueel opgewonden. In die zin lijkt het lichamelijke en emotionele schakelbord van een doorsnee vrouw in eenzelfde soort cartoon veeleer op het complexe schakelbord in de cockpit van een vliegtuig: Talloze schakelaars van velerlei aard, en een veelheid van rode en oranje waarschuwingslichten. Associatie: “Was will das Weib?”.

Er zijn vrouwen die op de massagetafel, tijdens een sportmassage of Zweedse massage, een groeiende golf van Eros beleven, zich laten verrassen, meeslepen en daar op dat moment, mogelijk met een verlaagd neocortex-bewustzijn “ja” zeggen. Die opwinding kan ook ongewild en als vanzelf opkomen. De masseur (m/v) kan twee wegen bewandelen: uit zichzelf terughoudend en neutraal blijven (dat is de aanvaarde best practice) of daarentegen min of meer meegaan in die stroom en buiten de aanvaarde code om stimulerend en “stout” gaan handelen. In kringen van sportmassage en Zweedse massage geldt die laatste aanpak als zeer ongewenst. Wat verboden is, is echter heel spannend. Dus gebeurt er in de beslotenheid soms wel iets.

Casus: In een grote Amsterdamse onderwijsinstelling wordt stoelmassage gegeven aan leraren en andere stafleden. Een van de masseurs is een mooie, welgebouwde, donkere, uit Suriname afkomstige man. Vrouwelijke leraren hebben achteraf aan elkaar toegegeven dat hij zo “lekker en opwindend” is dat ze hem meermalen hun lichaam hebben aangeboden.

De vrouwelijke cliënt kan dus meegaan, meerijden als een surfer op haar onverwachte golf van eros en op dat moment tegen de masseur (m/v) “ja” zeggen in woord en gebaar. Zij geeft validatie, of de masseur ervaart haar validatie.
En daarna, misschien pas na enkele uren of dagen, kan zij twijfels krijgen. Boos of verontwaardigd worden en genoegdoening eisen. Een klacht terzake kan bij de masseur worden neergelegd, maar ook wel uit wraak een verdieping hoger, bij een collega-masseur, een salon of bij een beroepsorganisatie of klachtencommissie. Een deels vergelijkbare situatie kan zich voordoen in een vrijwillige seksuele ontmoeting, die later wordt gerapporteerd als een “date rape”.

Belevingen op de massagetafel op de grens van seksualiteit worden vaak onder de pet gehouden door masseur en cliënt. Er zijn op dit thema wel veel verhalen te vinden in de rubriek Erotische verhalen op Internet en in drukwerk. In hoeverre die teruggaan op ware gebeurtenissen is moeilijk na te gaan. Eros is krachtig en kent vele sluipwegen.

(Als de noten hier in uw browser niet goed genummerd verschijnen, zie de PDF file)

Voor de masseur is de carrière ook afhankelijk van de reputatie. Vergelijk de slogan uit de USA, jaren 1950: “ A girl has got to watch her reputation.”

Ter vergelijking: In veel staten van de USA bestaat overigens strenge wetgeving over het gebruiken van veel afdekhanddoeken en het ontwijken van de mannenborst/tepel in de massage.

Vele mondelinge mededelingen aan auteur, vanaf 2003.

Mondelinge mededelingen aan auteur, 2008.

Interview met mannelijke klant die niet erg blij was met die ervaring, Zuid Afrika, november 2010. De masseuse: “Oh, how terrible, I have just been so utterly unprofessional and bad, normally I do not do this stuff at all, I do not know what came over me.”

Mondeling verslag aan auteur, januari 2011.

Volgens mijn bron (vrouw, ca. 35 jaar, gesproken in december 2010) heeft deze stoelmasseur terughoudend gereageerd op die aanbiedingen.

Het essentiële verschil is echter de ongelijkheid van masseur en cliënt.

Sportmassage vormt - kort gezegd - een prettige, positieve garagebeurt voor spieren en pezen, een technische wijze van onderhoud en reparatie aan het fysieke menselijke lichaam.
De daarmee vergelijkbare Zweedse massage is ook een garagebeurt plus een systeem van prettige aanraking. Beide zijn afstandelijk-neutraal van karakter.
Sportmassage (en daarmee ook Zweedse massage) is heilzaam voor veel verschillende dingen; het bevordert de souplesse van het hele lichaam en het op peil houden of helen van de “hardware” van het lichaam. Niet alleen de spieren en pezen ontvangen goede aandacht, maar ook het bindweefsel en de huid. Het resultaat is prettig voor een gevoel van totale ontspanning. Sportmassage ondersteunt en verbetert mogelijk ook andere biologische systemen in het lichaam: bloedsomloop, hormoonspiegels, controle van de geest over het lichaam en het gevoel levend en gezond te zijn. Het helpt mogelijk ook bij het verminderen of voorkomen van kwetsuren, ontsteking en pijn.

Diplomering:
Iedereen mag in Nederland het bordje “Masseur’’ op de eigen deur spijkeren. Dat beroep en die aanduiding zijn niet wettelijk geregeld. Bij het in dienst nemen van een masseur door een salon of een hotel wordt meestal wel gevraagd naar een vakdiploma, uitgegeven door een algemeen in het veld erkend en dus gerenommeerd opleidingsinstituut voor massage, zoals Leffelaar in Amsterdam.
In België daarentegen is de beroepsaanduiding masseur wel bij wet geregeld, net zoals dat in verreweg de meeste landen in Europa het geval is.

In Zuid-Afrika is er wettelijk een scheiding tussen therapeutische massage (met medische registratie en licentie) en schoonheidsmassage (alleen met certificaat).

In de USA is moet de massage professional een vergunning (licence) bezitten in elk van de 32 staten die een “massage law” hebben.

Merkwaardigerwijs levert een gediplomeerde of gelicenseerde masseur overigens niet noodzakelijk beter massagewerk dan een masseur die door praktijk en zelfstudie een eigen weg heeft gevonden. Een kwalitatief goede touch verraadt zich binnen een minuut bij de ontvanger.
Een goede sportmasseur of Zweedse masseur weet globaal welke behandelingen die in een bepaalde, gegeven situatie wel en niet mogen worden uitgevoerd (zie ook onder).

Een klein maar onderscheidend kenmerk tussen de zes velden van massage is de opvatting over de term “energie”. De term “energie” wordt in sportmassage en Zweedse massage gebruikt in de zin van werkkracht, accu, batterij, dus puur op een technische, bijna objectiveerbare wijze.

Iets terzijde over de term transcendentie (vliegen van de ziel) zoals die voorkomt in het visuele model: Transcendentie is een ervaring van diepe (ziels)verbinding. Zinnebeeld voor transcendentie kan deze vorm zijn: een man of vrouw die op de grond staat met armen wijd opzij, de voeten verbonden met Moeder Aarde; de gespreide armen wijzen naar de relatie met de medemensen en het opgeheven hoofd is gericht op de relatie met hogere machten.

Sportmassage en Zweedse massage wordt in dit artikel door de auteur als volgt ingeschaald:

Afb. 1. Sportmassage en Zweedse massage. S=Swedish.
X as:                   hoog voor maatschappelijke acceptatie
Y as:                   hoog voor “garagebeurt”
Z as:                   laag voor transcendentie (vliegen van de ziel)

Voor elk veld presenteer ik deze secties: Korte beschrijvingen, Best practices, Percepties, Schematische kaart.

Fig. 7, boven: Masseur in actie met volle aandacht. De naaktheid van de cliënt kan wijzen op een bepaald type massage. Welke? Foto door Jeroen Leclercq.

E-mail bericht aan de auteur, 3 januari 2011: “In South Africa, if you practice therapeutic massage (treating specific disorders) then you need a 3 year diploma and must be registered under the allied health professions council. If you do non-therapeutic (part of a beauty treatment or for general relaxation) then a certificate will suffice. Kind Regards, ” Rudi Baker, Managing Director, Healing Hands International.

Telling 32 staten in 1995.

Als maatstaf neemt de auteur de holistische massages.

De acupuncturist Peter van Kervel meldde telefonisch, in januari 2011: Er is in Nederland geen wettelijke regeling, maar een gedoogbeleid. Zaken worden door het beroepsveld zelf geregeld, waardoor er momenteel vier beroepsverenigingen zijn. Ziektekostenverzekeraars onderzoeken welke verenigingen (en hun leden) goede kwaliteitsgaranties bieden en vergoeden dan behandelingen voor hun cliënten.
De effectiviteit van acupunctuur is o.a. onderzocht en aangetoond in landen in Azië: China, Australië, Nieuw-Zeeland en ook in de USA. Zie ook een recent proefschrift bij de Erasmus Universiteit, Rotterdam, over de toepassing van acupunctuur en moxa (een soort rookstift).

O.a. gebruikt in de TV serie The Dog Whisperer,

Literatuur: serie boeken o.a. door Margot Anand.

Bruce S. Thornton, Eros. The Myth of Ancient Greek Sexuality, Westview Press, 1997, p.18 maakt duidelijk dat er in de Griekse opvatting van Eros ook een gekmakend, beestachtig, krachtig gevaar schuilt.

Jan de Boer, Vrijen in verbinding, Ten Have, 2010, p 48.

Voor elk veld presenteer ik deze secties: Korte beschrijvingen, Best practices, Percepties, Schematische kaart.

http://sports-blognow.blogspot.com/2008/05/hormone-weight-loss.html, gelezen op 8 november 2010, spelling aangepast.

Flyer, van Jacquie, Cape town, Zuid Afrika.

“Hands Off - The Validity of Local Massage Parlor Laws” [notes]
University of Richmond Law Review, Vol. 10, Issue 3 (Spring 1976), pp. 597-645
10 U. Rich. L. Rev. 597 (1975-1976).
In Michigan, USA is er overheidscontrole voor massage als “...a legitimate public purpose: To discourage 'surreptitious' prostitution at massage parlors," to ensure that only "serious practitioners of massage" would operate parlors, and to decrease the likelihood that parlors would be used…” Bron:, Tracey D. Weaver, ‘Constitutional Law’ in: The Wayne Law Review, Summer, 1998, 44 nr 613, en Annual Survey Of Michigan Law, June 1, 1996-May 21, 1997.
Ook in Great Britain heerst er vergelijkbare zorg: Albert J. Velarde:
‘Becoming Prostituted - The Decline of the Massage Parlour Profession and the Masseuse’ in:
British Journal of Criminology, Vol. 15, Issue 3 (July 1975), pp. 251-263.

ASEP- Association for Sexual Energy Professionals
ASSECT- American Association of Sexuality Educators, Counselors and Therapists
ACSB- Association of Certified Sexological Bodyworkers.
Jaiya is een van de sexual wellness workers: web site
http://newworldsexeducation.com/home.php

Source: Sheremata, Davis. "Low-down on rub-downs: massage parlours sell fantasy, but also a little sex." Alberta Report 24.7 (Jan 27, 1997): 36:
Canada: Edmonton vice squad detective Terry Sopka says the some of the parlours are fronts for prostitution. "We probably have 200 massage services in Edmonton, and I'd say in 10% of those you could get a sexual service," he says. "We drop in on them once a week or every two weeks, and I think that serves as a deterrent. Mostly we make sure the people who work there have a massage license." Det[ective]. Sopka says licensing is the main focus of his department, which laid 40 charges in 1996 against massage parlours for using unlicensed masseuses, charges that carry a fine ranging from $400 to $10,000.”

Informatie van bron G, Zuid Afrika, januari 2011: Een jonge (gekleurde) moslem in Kaapstad is een masseur en heeft enorme problemen met zijn moslem familie omdat het als onbehoorlijk beschouwd wordt voor een moslem om zo’n baan uit te beoefenen. Op de eerste plaats gaat het waarschijnlijk om de aanraking met een cliënt die naakt op tafel ligt. Misschien is daarbij de mentale associatie met seksueel contact voor de familie een doorslaggevend bezwaar.

Dat wil zeggen, preuts gezien vanuit Nederland. “We like to put clothes on in South Africa”, een uitspraak van een medewerker van het Africa Museum, Johannesburg, december 2010, door auteur ondervraagd naar het ontbreken van naaktstudies in een grote fototentoonstelling.

http://scriptiesonline.bib.hva.nl/document/137715, p. 9. E.W.K. Bartels & J. Stam beschrijven zijn door royalty bezochte luxe praktijk in het Amstel Hotel. Metzger gaf daarnaast gratis heilmassage aan arme mensen.

Deze lijst is niet compleet maar redelijk representatief.

Dit artikel is beschrijvend van aard. De term deviaties wordt hier gebruikt in de zin van het bewandelen van andere, meer ongebruikelijke wegen - niet noodzakelijk van afkeurenswaardig handelen.

Digitale zoekopdrachten in het zoeksysteem van de Nationale Bibliotheek van Zuid Afrika leverden niets op. Een bibliothecaris in de USA met toegang tot alle wetenschappelijke en juridische journals heeft op mijn verzoek twee werkuren besteed aan het zoeken naar bronnen - en heeft uiteindelijk zeer weinig gevonden.

Reactie, vragen? Praktijk voor Toegepaste Massagekunst, Drs. Kees Kaldenbach, kalden@xs4all.nl Haarlemmermeerstraat 83 hs, 1058 JS Amsterdam (bij het Surinameplein, ringweg s106, tram 1 en 17). Zeven dagen per week geopend. tel 020 669 8119; mobiel 06 - 2868 9775.

Ik geef deze massage op verschillende adressen: op mijn huisadres (zie boven), of naar wens in uw eigen huis of in uw hotelkamer.

Masseur Kees Kaldenbach werkt samen met vele andere masseurs, vrouwen en mannen. Hij werkt tevens als masseur in Amsterdam's beste en meest luxueuze hotels en schoonheidsinstituten.

Lichaam & Ziel is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Amsterdam nr. 3419 6612.

Bent u angstig, depressief of heeft u een te hoge bloeddruk? Een goede reden voor een massage! Psychologen aan de universiteit van Illinois in de Verenigde Staten hebben een groot aantal onderzoeken naar de effectiviteit van massagetherapie naast elkaar gelegd. Daaruit blijkt dat bezoeken aan de masseur depressie en angstklachten kunnen verminderen. Ook pijnklachten nemen af dankzij massagetherapie. Een enkel bezoekje aan de masseur is al heilzaam voor bloeddruk en hartslag.

Een goede massage kan zeker wonderen doen voor ons gevoel van gelukkig zijn en zeker niet alleen omwille van de produktie van endorfines. De ontspanning van het lichaam veroorzaakt ook een meer ontspannen geest en de behandeling van accupunten zou diverse neurotransmitters direct beïnvloeden. Daarenboven zouden emotionele problemen worden opgeslaan in het lichaam en dit ondermeer in de aantallen en werkzaamheid van de receptoren voor endorfines en andere neurotransmitters. Massage zou in staat zijn door diepere inwerking op de weefsels de ontstane blokkades weg te nemen. Wetenschappers worden er steeds meer van overtuigd dat een fysische behandeling van trauma-patiënten de gewone therapeutische behandeling sterk kan ondersteunen. In een artikel gepubliceerd in Brain Research wordt gedemonstreert hoe accupunctuur pijnverlichtend werkt door het stimuleren van de productie van endorfines. (...)

"Hugs not drugs". Geregeld knuffelen en andere lichamelijkheid met je partner en je eventuele kinderen onderstreept niet alleen mentaal de verbondenheid, maar helpt ook in zeer sterke mate om de biochemische basis voor geluk te leggen.

Vele sporters kennen het fenomeen van "runners high", een gevoel dat variëert van gewoon plezierig tot euforisch en ontstaat na een sterke fysieke inspanning. Net als massage tot diep in het lichaam veranderingen in de neurotransmitters en hun receptoren kan teweegbrengen, veroorzaakt het sporten een sterke interne massage die tot ontspanning leidt. Tegelijk heeft sport uiteraard ook te maken met adrenaline, dopamine en andere neurotransmitters... "

"Haptonomie tracht de eigenheid, zuiverheid en authenticiteit van ieders individuele gevoelsleven te hervinden."

Massage & Sexualiteit.

Ideaal en praktijk, van sportmassage tot seksueel-getinte Tantrische massage
Een verkenning van taboes in de grensgebieden van massage

Hieronder volgt hoofdstuk 1: Sportmassage / Zweedse massage

Massage & Sexualiteit.

Ideaal en praktijk, van sportmassage tot seksueel-getinte Tantrische massage Een verkenning van taboes in de grensgebieden van massage Hieronder volgt hoofdstuk 1: Sportmassage / Zweedse massage

Ideaal en praktijk, van sportmassage tot seksueel-getinte Tantrische massage
Een verkenning van taboes in de grensgebieden van massage

Hieronder volgt hoofdstuk 1: Sportmassage / Zweedse massage