Een serieuze kaas tour in Noordholland: Een serieuze kaas tour in Noordholland: Go to English version.
Zo rond de jaren 1540-1550 begonnen ingenieurs en landmeters in de Republiek der Nederlanden met de eerste experimenten met polders en droogmakerijen. De belangrijkste trots van Alkmaar (de grote"claim to fame") is de ontwikkeling van ingenieurskunst, want bij Alkmaar kwamen de eerste polders en de eerste grote industriële windmolens en andere technologie- en wetenschaps-projecten. Ik vertel daar graag meer over gedurende deze trip!
Daar in de nieuwe polders bleek gras optimaal te groeien en soms was de grond ook wel goed bruikbaar voor groenten (bijvoorbeeld in de Beemster vlak bij Purmerend). In het algemeen was de poldergrond echter niet geschikt voor het verbouwen van graan, want het was te zompig en te vochtig.
Het gevolg was dat koeien daar in de drooggelegde Hollandse gebieden een goed thuis vonden en er met grotere aantallen koeien een melkoverschot ontstond. Kaasbereiding werd DE manier om kostbare melk om te zetten in een duurzaam en goed verhandelbaar landbouwprodukt.
Koeien werden onderdeel van het Hollandse landschap. Na een winter in de stal waren de beesten dolgelukking weer in de wei te mogen dartelen.
Van 10 liter melk maakt men ca. 1 kilo kaas (om voor het gemak moderne maten en gewichten te gebruiken). En room werd door karnen omgezet in verse boter.
Steden zorgden voor wetgeving (keuren) en toezicht zodat er niet gerommeld werd met de versheid en kwaliteit van melk en kaas.
Rechts een schilderij uit het Rijksmuseum van Floris Claesz van Dijck, Stilleven met kazen, ca. 1615. Wij zijn in onze tijd grootgebracht in overvloed en supermarkten vol aanbod. De mensen in de Gouden Eeuw hadden voor het eerst volop betaalbaar dagelijks voedsel: brood uit graan, geimporteerd uit het Oostzeegebied (Polen), eiwitrijke haring uit de Noordzee, kaas en boter en groenten uit de boerderijen in de nieuw aangelegde polders.
Onlangs heeft het Mauritshuis een ander kaas-schilderij gekocht, door Clara Peeters, een van de weinige vrouwen die kunstschilder werden in de zeventiende eeuw.
Ik organiseer De SERIEUZE Kaas Tour in Noordholland: een prive-rondleiding langs sfeervolle kaasstadjes (Alkmaar, Edam, bezoek aan zelfkazende boer in een mooie Kaasboerderij, een rit door grazige polders en als het even meezit een bezoek aan een XL kaasfabriek). reizen - of met een 8-persoons busje.
Diverse opties staan open voor u:
a) Gebruik uw eigen auto en haal mij op in Amsterdam. b) U kunt een auto huren, mij oppikken in in Amsterdam en ik kan u adviseren over de beste route. c) Wij kunnen een professionele taxi bus huren voor ongeveer E 70 per uur voor ongeveer 6 tot 7 uur = ongeveer E 490-. Daarenboven betaalt u mij als specialistische gids. Dit is de duurdere optie.
Vraag 1: Welk Europees land had qua statistiek bovenaan moeten staan bij het blauwe lijstje linksboven? Antwoord zie onder.
Vraag 2: U koopt een goedkope bevroren pizza in een supermarkt. Is die kaas op de pizza van koemelk gemaakt?
Vraag 3: U wilt smaakvolle boter van gekarnde room in plaats van in de fabriek gecentrifugeerde room. Welk merk en waar is die te koop?
Vraag 4: Moet je een kalfje slachten om melk te krijgen en kaas te maken?
HOOGTEPUNTEN:
Bezoek aan Alkmaar: het meest feestelijk is de kaasmarkt op vrijdagochtend in de lente-zomerperiode. Het rode team (rechts) draagt lading van ca 30 ronde kaasjes of anders ook wel 8 platte kazen, tesamen ongeveer 104 kilo. Bezoek aan het Kaasmuseum Alkmaar. Mogelijk bezoek aan de Grote Kerk en het Stedelijk Museum.
* Bezoek aan Edam: de kaas-weeg-hal en de schitterende grachten. Historische monumenten en woningen.
* Bezoek aan een zelfkazende boer in een mooie kaasboerderij. We zullen onderweg moderne thema's bespreken zoals de Stuur-de-Koe-de-Wei-in- actie. En we praten over de vraag of de melkopbrengst per koe (nu ruim 8000 kg/jaar= 22 liter per dag) de grenzen van dierwelzijn en ethiek heeft overschreden.
* Rit door Polders en bezoek aan/in windmolens als ingenieurskunst en landschapsdesign in NL Dutch and English.
* Als het even meezit ook een bezoek aan een XL kaasfabriek.
Hieronder een Internet pagina van het Productschap Zuivel (download 2012, beschrijving van opbrengst in 2009-2010). Niet klikbaar.
Deze tour is gebaseerd op een veelheid van historische bronnen, waaronder die in het meest recente geschiedenisboek over Alkmaar en een XL handboek over de aanleg van de polders. Lees deze boekbesprekingen: Geschiedenis van Alkmaar en Polders.
Marktdagen in Alkmaar zijn vrijdag (kaas) en zaterdag (algemeen).
Ik ben als kunsthistoricus gevestigd in Amsterdam. Ik kan je ontmoeten in deze stad, om er een tour-op-maat te geven in het historische centrum en ook voor bezoek aan plaatselijke musea. Bedrijfsuitjes en familie-uitjes voor kleine groepen.
We gaan samen op zoek naar het bijzondere karakter en de schoonheid van de stad - en ter plekke zijn er verhalen die daar voor het oprapen liggen.
Het is een combinatie van lering en vermaak. Zo wandelen we of fietsen we door de geschiedenis van stad en land, kunst, architectuur en cultuur. We zullen spreken over het verleden maar ook over de huidige issues op sociaal gebied. Zie reacties van klanten: testimonials.
ANTWOORDEN >
Vraag 1: zie online, volgens het Productschap Zuivel is dat Denemarken!
Vraag 2. Helaas pindakaas. Namaak-kaas gefantaseerd uit goedkope olieen of vetten mag nu nog steeds kaas heten. Tijd voor verandering in de wetgeving?
Vraag 3. Karnen-boter. Dat zou ik ook wel willen weten. Wie stuurt mij een antwoord
Vraag 4. Ja, stremsel uit de lebmaag komt van de slacht. Veel kaas wordt met dat stremsel geproduceerd. Alternatieven zijn voorhanden maar worden weinig gebruikt ivm marketing ("Frankenstein voedsel"),
Drs. Kees Kaldenbach is your private "scholar-lecturer on culture tours" *.
*Martha Gellhorn, Travels with Myself and another, p. 182.
Lees een biografie.
Drs. Kees Kaldenbach is meermalen opgetreden in documentaires voor tv en radio, o.a. bij BBC2 TV, NTV Japan, Deense TV en Radio Nederland Wereldomroep. In 2004 and 2005 adviseerde hij BBC teams. Kaldenbach heeft veel geschreven over Vermeer, over Vincent van Gogh en andere kunsthistorische onderwerpen. Drs. Kees Kaldenbach is voorzitter van de Circle of Academic Tour Guides of the Netherlands and Flanders (CATON)
Contact
informatie:
Drs. Kees Kaldenbach , kalden@xs4all.nl
Haarlemmermeerstraat 83 hs
1058 JS Amsterdam
The Netherlands
telefoon: 020 - 669 8119
mobiel: 06 - 2868 9775
Lees testimonials.Open zeven dagen per week.
Lid van VVV Iris bon (dus acceptant van de Iris kadobon); lid van de de Kamer van Koophandel, Amsterdam; Lid van de Gouden Eeuw Cirkel in Amsterdam.
Deze pagina vormt onderdeel van vele duizenden pagina's kunst en cultuur op www.xs4all.nl/~kalden
Updated 1 november 2013. Update 17 juli 2016.