Prive-rondleiding: Prive-rondleiding:
English version.
Above: The Portugese Symagoge dateert van 1675. Open voor bezoek gehele week behalve op zaterdag.
Boek uit de bibliotheek Ets Chaim.
Het Joodse leven in Amsterdam was en is bruisend en veelzijdig. Grote denkers. Schrijvers. Artsen. Filantropen. Wereldverbeteraars. Ondernemers. Bouwers.
Hoogtepunten
We kunnen een bezoek brengen aan de grootste Sefardische (Portugese) synagoge, gebouwd in 1675, met een binnenruimte met enorme zuilen. Bij dat gebouw hoort ook de Schatkamer (onder de grond) en de historische Ets Haim bibliotheek (alleen open op afspraak). Gebouw geopend alle dagen behalve op zaterdag, in de winter op vrijdag geopend van 10-2. Entreeticket is gecombineerd met het Joods Historisch Museum.
Vlakbij staat het beste Joodse museum in de wereld (ik denk dat te weten omdat ik er ongeveer twintig heb bezocht over de hele wereld) en dit museum bevat duizenden voorwerpen, en drie full size Ashkenazim (Duits/Oosteuropese) synagogen en bovendien een mikwe (een ritueel bad).
Rond 1800: Napoleon komt het land binnen en de Code Napoleon speelden een belanrijke rol in de emancipatie van de Joden in Holland.
Voor een groot deel van de Nederlanders kwam de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) als een angstaanjagende donderslag bij heldere hemel. Vrijwel iedereen was gezagsgetrouw. Dus hadden de Nederlanders als volk eigenlijk geen idee wat weerstand, resistance, was. Nederlanders waren door en door burgerlijk en goed gezagsgetrouw - bij dat overwicht bang en als konijnen in een spotlight voor de hordes Duitse bruten in uniform.
De verhalen over de Tweede Wereldoorlog komen heel dichtbij in het gebouw, dat dienst deed op de 'wachtruimte' van opgepakte en gearresteerde Joden totdat ze werden vervoerd naar het oosten. Dit is de Hollandsche Schouwburg.
Het gebouw Hollandsche Schouwburg, toen een tussenstation voor opgepakte Joden. Nu een gedenkplaats.
In de Hollandsche Schouwburg staan talloze familie-achternamen. Geen voornamen.
Om de hoek van deze Hollandsche Schouwburg, vlakbij de Artis ingang staat het Verzetsmuseum, met voorwerpen over de Nederlandse acties tegen de Duitse bezetter. Ook gaan we langs het standbeeld van de Dokwerker, ter herdenking van de staking, begonnen als protest tegen de deportatie van de Joodse bevolking.
Het Anne Frankhuis is zeer bijzonder. Ler op: zeer steile nauwe trappen!
Rechts: Etty Hillesum, die een aangrijpend dagboek schreef.
De Rosenthaliana Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam is een van de grootste en belangrijkste ter wereld.
Een bespreking van Nederlandse Joodse denkers en schrijvers maakt deel uit van deze tour. We zullen langs het Spinoza monument lopen en discussiëren over zijn bijdrage aan de filosofie. We bezoeken ook wellicht twee monumenten met citaten van Jacob Israël de Haan.
Aan de rechterkant is een foto van Etty Hillesum, die een prachtig dagboek schreef tijdens WW2 - een ongelooflijke verhaal over hoe deze vrijegevochten geest leefde onder Duitse bezetting. Haar appartement keek uit over het Museumplein, een gebied afgezet door de Duitse militairen.
Vlakbij het Museumplein is de Beethovenstraat met meer verhalen over Duitse Joden die er kwamen wonen in de jaren 30. Later werd het een wijk met Duitse troepen en Duitse overheids-kantoren. En de plaats van een aantal noodlottige aanvallen door de ondergrondse. Wat is joods zijn? Wat is jodendom? Men kan er op vele manieren naar kijken: Is jodendom een godsdienst en geloven de meeste Joden in God? De Amsterdamse hoogleraar Ido Abram dacht na over de joodse identiteit en presenteerde de ‘Schijf van Vijf’. Hij noemt vijf centrale kenmerken die bij iedere Jood waarschijnlijk een rol spelen :
1. religie en traditie
2. de band met Israël en zionisme
3. oorlog, vervolging en overleving
4. persoonlijke geschiedenis
5. de wisselwerking tussen de Joodse en de Nederlandse cultuur.
Je kunt op vele manieren kijken naar het Jodendom. Een andere indeling van jodendom kan zijn: Orthodox versus Liberaal/Reform. Nog een andere indeling is Ashkenaziem versus Sefardiem, dat wil zeggen de oorspronkelijk oost-Europese joden en de zuidelijke (Spaans-Portugese) joden. Ieder met hun eigen traditie en geschiedenis. Nog een andere indeling is arm versus rijk. De armen als straathandelaren die hun dagelijkse kost met moeite bij elkaar scharrelden.
Rond 1880 schoolgaande jeugd die geleerde traktaten moeten bestuderen over wat rabbijn x antwoord op rabbijn y. Niet bepaald boeiende stof voor een 13-jarige. Leraren die filse straffen uitdelen. Slaan was toen heel gewoon.
x
x
"Elke stip tien joden" Plattegrond geproduceerd door een gehoorzame Amsterdamse gemeente-ambtenaar in 1941. Hij had zo te zien weinig oog voor de wurgende greep van de Nazis op Joden. Deze kaart is nu in het Verzetsmuseum.
Interieur van de onlangs compleet gerestaureerde "Esnoga" of Portugese synagoge uit 1675.
"Ik wilde u nogmaals bedanken namens onze groep voor een grote rondleiding. Iedereen genoot ervan." Scott Zies, Canada, 2011.
..
From: Edmund de Waal, The Hare with Amber Eyes, A Hidden Inheritance, 2011.
Read a biography.
Spotting the Rich & Famous inhabitants in the Golden Age.
Ik ben als kunsthistoricus gevestigd in Amsterdam. Ik kan je ontmoeten in deze stad, om er een tour-op-maat te geven in het historische centrum en ook voor bezoek aan plaatselijke musea.
We gaan samen op zoek naar het bijzondere karakter en de schoonheid van de stad - en ter plekke zijn er verhalen die daar voor het oprapen liggen.
Het is een combinatie van lering en vermaak. Zo wandelen we of fietsen we door de geschiedenis van stad en land, kunst, architectuur en cultuur. We zullen spreken over het verleden maar ook over de huidige issues op sociaal gebied. Zie reacties van klanten: testimonials.
Drs. Kees Kaldenbach is your private "scholar-lecturer on culture tours" *.
*Martha Gellhorn, Travels with Myself and another, p. 182.
Over Drs. Kees Kaldenbach:
Lees een biografie.
Drs. Kees Kaldenbach is meermalen opgetreden in documentaires voor tv en radio, o.a. bij BBC2 TV, NTV Japan, Deense TV en Radio Nederland Wereldomroep. In 2004 and 2005 adviseerde hij BBC teams. Kaldenbach heeft veel geschreven over Vermeer, over Vincent van Gogh en andere kunsthistorische onderwerpen. Drs. Kees Kaldenbach is voorzitter van de Circle of Academic Tour Guides of the Netherlands and Flanders (CATON)
Contact informatie:
Drs. Kees Kaldenbach , kalden@xs4all.nl
Haarlemmermeerstraat 83 hs
1058 JS Amsterdam
The Netherlands
telefoon: 020 - 669 8119
mobiel: 06 - 2868 9775
Lees testimonials.Open zeven dagen per week.
Lid van VVV Iris bon (dus acceptant van de Iris kadobon); lid van de de Kamer van Koophandel, Amsterdam; Lid van de Gouden Eeuw Cirkel in Amsterdam.
Deze pagina vormt onderdeel van vele duizenden pagina's kunst en cultuur op www.xs4all.nl/~kalden
Updated 5 december 2012. Updated 27 October 2016.