Een nieuwe bron voor Frits van Egter's verzuchting over "onachtzaamheid, verspilling", geuit in De Avonden, door Gerard (Kornelis van het) Reve

Twee Reve-herdenkingen in 2006

Citaat uit Het Huwelijksgeschenk, NV. Maatschappij tot Exploitatie VOG 'De Brakke Grond', Amsterdam 1934, p. 142, "Auteursrecht voorbehouden"). Dit rijk met advertentieën geïllustreerde boek, gestemd voor alle standen en religieuze gezindten, bevat gedragsregels, huishoud-tips, recepten en beschrijvingen van aantrekkelijke bezittingen zoals geheel gemeubileerde slaapkamers, betegelde keukens, stads-gasinstallaties, petroleumvergassers en electrische stofzuigers. Het werd, vermoed ik, als een soort "Gouden Gids" avant la lettre door de Amsterdamse middenstand aangeboden aan elk bruidspaar. Zou dus qua toon en inhoud terughoudend-neutraal van toon behoren te zijn.

Met "huishoudster" wordt in dit boekje steeds "huisvrouw" bedoeld.

De stevigste vrouw uit de negentiende eeuw: Weduwe Borski.

De goede en slechte huishoudster

"Een eerste zaak, waarvoor een goede huishoudster te zorgen heeft, is dat er geen misbruik noch verspilling mag worden toegelaten. Wat goed zou het zijn, als deze stelregel eens in alle standen gehandhaafd werd. Want het is inderdaad treurig zooals het in vele huishoudens toegaat, waar de huisvrouw allerlei misbruik maar door de vingers moet zien, omdat sommige menschen het kleingeestig vinden over zoogenaamde nietigheden een opmerking te maken. Maar niet alleen wordt op deze wijze verspild, wat de huisvrouw en haar gezin ten goede moet komen, maar door het toelaten van een kwade practijk, wordt ook medegewerkt aan het verderf van den medemensch. De plicht der huisvrouw begint wel in huis maar eindigt daar niet; immers het volk is gegrond in het gezin en vanuit het gezin moet de vrouw medewerken om den staat te ordenen, en te steunen. De vrouw kan kwaad veroorzaken maar ook voorkomen; lijden brengen maar ook lenigen; onrecht aanmoedigen maar ook verhinderen. Misbruik en verspilling mag dus in geen enkele vorm ongestraft blijven; niets mag zijn bestemming missen. In welken stand zij ook leeft, de huisvrouw moet al haar hoedanigheden gebruiken en toepassen. Er zijn vrouwen uit den middenstand, die zelf het huishouden doen en het eten koken, en alleen nu en dan een werkster hebben. Zij maken alles zelf en wasschen het kleine goed in huis. In den werkmansstand doet de vrouw alles zelf en heeft gewoonlijk nog vele kinderen te verzorgen. Maar uit welken stand zij ook zijn, alle goede huisvrouwen moeten dezelfde goede hoedanigheden bezitten. Haar huis is in orde en zindelijk; zij weet te rekenen, te koopen, en de inkoopen te beoordeelen, zoodat zij niet het slachtoffer wordt van onbetrouwbare leveranciers. Elk lid van het gezin heeft de noodzakelijkste kleedingstukken en er schijnt daar ruim en gemakkelijk geleefd te worden, hoewel de beurs daar lang niet ruim is. En dat is alleen het gevolg van verstandig beheer en uitmuntende inrichting. De huisvrouw heeft haar huishouden op eenvoudige voet ingericht, en het langzamerhand kunnen verbeteren. Als waarschuwend voorbeeld teekenen wij nu de slechte huishoudster."

De beschrijving van de Slechte Huishoudster [= Slechte Huisvrouw] opent op pagina 143. Even verder, op p. 144 wordt het echt interessant:

Nog erger is de luie vrouw

"Nog erger is de luie vrouw, die zich om niets bekommert. Luiheid is een ontzettende ondeugd, en als ze bij u gevonden wordt, om al wat u lief is, ontdoe u ervan. De groote wet der menschheid is, dat ieder mensch moet werken en dat is een goede gezonde "heilige wet". De arbeid vermeerdert het bezit en verzekert de onafhankelijkheid. Door de arbeid blijft ons lichaam gezond en onze geest frisch. De arbeid troost en versterkt en houdt veel kwalen op een afstand. Luiheid heeft ellende in haar gevolg, geestelijk en zedelijk verval. En ondanks deze verschrikkelijke gevolgen zijn er veel slordige vrouwen, die nooit werken. De kleeren laten zij overal slingeren; het huis is nooit opgeredderd, en het eten wordt op het laatste oogenblik klaar gemaakt, én dan natuurlijk slecht. Als de man thuis komt, dan worden er van hem diensten gevergd, die hem niet mochten gevraagd worden, na zijn ingespannen arbeid, om het dagelijksch brood te verdienen voor zijn gezin en zijn egoïstische vrouw, die haar luiheid botviert. En als de gezondheid van de vrouw te wenschen overlaat, dan moet zij de bezigheden zoo weten te vereenvoudigen of te verdeelen, dat zij ze in haar macht heeft. Als haar vingers maar bezig waren, dan waren ze nog tot iets nut en zouden de treurige gedachten ervoor op den vlucht gaan. Een gezonde werkzaamheid is onontbeerlijk, zowel voor den ziel als voor het lichaam."

Sex

Wat ik over sexualiteit kon vinden waren deze regels, in de bijdrage door Magazijn Medico, Taksteeg 8, voor alle Gummiwaren en Antiseptica-Prophylactica:

"Het monogame huwelijk echter is opbouwend, zoowel voor het gezin als voor de instandhouding der maatschappij." (p. 272). "Op het vraagstuk van de bewuste regeling der geboorten kan hier niet worden ingegaan." (p. 274).

Meer over edelporno op de boekenplank.

Terug naar enige Gerard Reve citaten : klik Gerard Reve.

Vrij naar het Appel-Bessen drama in De Avonden

====================

Adriaen Coorte, by Quentin Buvelot, book & exhibition catalogue.
De Grote Rembrandt, door Gary Schwartz, boek.
Geschiedenis van Alkmaar, boek.
Carel Fabritius, Tentoonstellingscatalogus.
Frans van Mieris, Tentoonstellingscatalogus.
From Rembrandt to Vermeer, Grove Art catalogue, book.
Vermeer Studies, Congresbundel.
C. Willemijn Fock: Het Nederlandse interieur in beeld, boek.
Het Huwelijksgeschenk (1934), boek over de egoïstische vrouw, die haar luiheid botviert.
Zandvliet, 250 De Rijksten van de Gouden Eeuw , boek + nieuwe stippenplattegrond!
Ik doe wat ik doe, teksten van Lennaert Nijgh , boek + cd
Het Rotterdam Boek, boek.
Bouwen in Nederland 600 - 2000, boek.
Hollandse Stadsgezichten/ Dutch Cityscape, exhib. cat.
Zee van Land / over Hollandse Polders (NL) boek
Sea of Land / about Dutch Polders (English) book

TEFAF 2008 art fair

====================

This page was updated 8 feb 2010. Updated 18 July 2016.

Response, questions?

Research and copyright by Kees Kaldenbach. A full presentation is on view at www.xs4all.nl/~kalden/