'Turkse' [toers] mantel van Vermeer

Een Turxse [dwz. toers, zie onder] mantel vande voorn. Sr. Vermeer zal. Inde groote zael, Kamer I.

Kan dit een mantel zijn die afkomstig was van Vermeers vader? een mantel waard 22 gulden werd genoemd in de invantaris van 1623, van goederen die in 1623 "overgingen" van Reynier Jansz (Vermeer's vader), aan Balthasar Gerrits (de vader van Digna Baltens, Vermeer's moeder).

 

Deze 'cape' mantel is een speciale rijmantel voor een ruiter. Verder is er een herenhoed van haarvilt, met gevlochten zilverdraad, c. 1600-1650, volgens overlevering gedragen door Hendrik Casimir, Graaf van Nassau Dietz (1612-1640) Zie Du Mortier, p. 48.

"Turks slaat hier op de kwaliteit textiel en niet het model; Turks, ook wel toers genoemd, is een soort grofgrein die vooral in Leiden gemaakt werd (een mengsel van zijde en wol, voor het eerst uit Turkije ingevoerd). Mag daarom nooit met 'Turkish' vertaald worden

"Een swarte turxe mantel" is ook een vrouwenjakje, waarschijnlijk met de drie volgende items in de inventaris het rouwgoed van de weduwe. 'Een swarte lakenrock' hoort blijkbaar hierbij en werd gebruikt als rouwgoed" (bericht van Marieke de Winkel, 2001)

 

Noot : Dit voorwerp is als onderdeel van de Vermeer-inventaris op 29 februari 1676 in Delft opgeschreven door notaris J. van Veen, in het huis aan de Oude Langendijk, hoek Molenpoort van de kort daarvoor overleden schilder Johannes Vermeer. De transcriptie van dit voorwerp is gebaseerd op de publicatie van het volledige document door A.J.J.M. van Peer, "Drie collecties..." in Oud Holland 1957, p. 98-103. Mijn toevoegingen en uitleg staan tussen [__]. Termen zijn opgezocht in het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), begonnen in 1882 door De Vries en Te Winkel.

Zie ook Marieke de Winkel, 'The Interpretation of Dress in Vermeer's Paintings' in Vermeer Studies, edited by Ivan Gaskell and Michiel Jonker, National Gallery of Art, Washington DC, 1998,327-339.

Bianca M. du Mortier, Chapeau Chapeaux Hoeden 1650-1960, 40 hoeden uit de verzameling van het Rijksmuseum ;Chapeau Chapeaux Hats 1650-1960, 40 hats from the collection of the Rijksmuseum, Rijksmuseum Amsterdam 1997, p. 48.

 

This page forms part of a large encyclopedic site on Vermeer and Delft. Research by Drs. Kees Kaldenbach (email). A full presentation is on view at johannesvermeer.info.

Launched December, 2002; Last update March 2, 2017.

Back to the Welcome page: click Welcome.