Kap, hoofddoek, nachtmantel, halsdoek, kraag

 

'Drye [drie] witte kappen', Inde groote zael, Kamer I. De kap is een hoofddoek. In de zeventiende eeuw was een veelgebruikte term voor de hoofddoek "kaper" in Amsterdam en "kap" of " hooftdoek" in Delft .

'Twee nachtmantels' Inde groote zael, Kamer I. We zien over de schouders van de 'Vrouw met Waterkan' een "nachtmantel" of "nachthalsdoek". Het was een kledingstuk voor in bed, ook om te dragen bij het maken van het ochtendtoilet maar ook een informeel kledingstuk voor overdag. (Marieke de Winkel*, 1998, p. 329).

Op de Vrouw met Waterkan, Metropolitan Museum of Art, New York City en in de vrouw in de deuropening in Het Straatje, Rijksmuseum wordt de nachthalsdoek wordt overdag gedragen .

Noot : Dit voorwerp is als onderdeel van de Vermeer-inventaris op 29 februari 1676 in Delft opgeschreven door de klerk van notaris J. van Veen, in het huis aan de Oude Langendijk, hoek Molenpoort van de kort daarvoor overleden schilder Johannes Vermeer. Op dat moment woonde zijn vrouw Catherina daar nog met 11 kinderen en haar moeder, Maria Thins.

De transcriptie van dit voorwerp is gebaseerd op de publicatie van het volledige document door A.J.J.M. van Peer, "Drie collecties..." in Oud Holland 1957, p. 98-103. Mijn toevoegingen en uitleg staan tussen [__]. Termen zijn opgezocht in het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), begonnen in 1882 door De Vries en Te Winkel. Textieltermen zijn in 2001 welwillend toegelicht door kunsthistorica Marieke de Winkel.

Afbeelding geheel boven uit Jet Pijzel-Dommisse,Het Hollandse pronkpoppenhuis, Interieur en huishouden in de 17de en 18de eeuw, Waanders, Zwolle; Rijksmuseum, Amsterdam, 2000, afb. 54.

*Marieke de Winkel, 'The Interpretation of Dress in Vermeer's Paintings' in Vermeer Studies, edited by Ivan Gaskell and Michiel Jonker, National Gallery of Art, Washington DC, 1998,327-339.

 

This page forms part of a large encyclopedic site on Vermeer and Delft. Research by Drs. Kees Kaldenbach (email). A full presentation is on view at johannesvermeer.info.

Launched December, 2002; Last update March 2, 2017.

Back to the Welcome page: click Welcome.